25 Mayıs Covid-19 Sürecinde Çocukların Haklara Erişimi Webinarı Kayıt Formu için tıklayın!

Çocukların Covid-19 dönemindeki deneyimlerinin çocuk hakları bakış açısıyla değerlendirilmesi hedeflendiğinden BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde de tanımlanan temel yaşam standartlarına erişim, eğitim (md. 28-29 ve 30), sağlığa erişim (md. 24), serbest zaman, oyun, kültüre ve sanata erişim (md. 31), bilgiye erişim (md. 17) ve katılım haklarına (md. 12) odaklanarak bulgular analiz edilmiştir.

Sosyal izolasyon yapabilmek bu evde zor açıkçası. Şu an normalden de kalabalığız, annemle babam da bizde kalıyor. Biz zaten 5 kişiydik, şimdi 7 kişiyiz. Ev 2 odalı. Yasak kalksa biz gideceğiz aslında, belki eşimin ailesinin yanına gideriz diyoruz. Onlar köyde kalıyorlar. Orda izolasyon olabilir.

Sarıgazi, 3 çocuk annesi

Çok temizlik yaptım başta şimdi azalttım. Dışarı çıkmamak lazım ama para da kazanmak lazım, kararsız kaldık. Ama zaten işler azaldı pek çıkmıyorum.

Sarıgazi, 2 çocuk annesi

Bakımverenlerin
%72'si
bilgiye özellikle televizyon haberleri olmak üzere ana akım medya aracılığıyla erişiyor.

Bütün gün ev işiyle uğraşıyorum. Kızımla pek vakit geçiremiyorum bu ara. Çünkü şu salgın sürecinde üstüne gidiyorum gibi hissetmesini de istemiyorum. İstanbul a gelince zaten yeterince sorumluluğu olacak ve o yüzden buradayken tadını çıkarsın istiyorum. Kızım akıllı ve büyüdükçe huyları değişiyor. Bu sinirlerimi bozuyor. Galiba fazla sorumluluk yüklemek istiyorum. Bana yardım etsin vs ama 8 yaşında bir çocuk sonuçta.

Sarıgazi, 1 çocuk annesi

Hastaneye gitmek de sıkıntı şu an. Toplu taşımaya binmek istemiyorum. Ambulans korona olursan geliyor ama ben hamileyim diye gelmez ki. Ben de gidemedim işte. 

Sarıgazi, 2 çocuk annesi

Kabul etmedi, kirayı istedi, kapıya geldi, burada dördüncü yılımız, daha önce onu hiç kapımızda görmedik. Eve girerken verdiğimiz depozitodan kesmesini istedik, kabul etmedi. Depozito olarak 1500, hayır 2000 ödemiştik ama kabul etmedi. Her şey bir yana, kira bir yana, özellikle destek verebilecek kimsen yoksa, kirayı ödemen gerekiyor, bu bir sorun.

Sarıgazi, 2 çocuk annesi

Ben asıl evsiz kalırsak diye korkuyorum. Bizim gelirler durdu mesela. Temizliğe gidiyordum şimdi gitmiyorum. Kocam iş arıyordu. Önümüzdeki ay bu evde olursak, bu izolasyon bizim için yeterli.

Sarıgazi, 3 çocuk annesi

Bakımverenlerin
%22'si
yardımlara başvurup alamadığını
ifade etti.

Çocuklar evde, ben evdeyim o yüzden şu an endişelenmiyorum. Ama burada yakınım yok benim. Tek başıma çocuklara baktığım için zaten işe gidemezdim onlar da gelme dedi gitmiyorum. Annem burada olsaydı iyi olabilirdi. O memlekette, Hakkari’de. Şimdi ben hastalansam mesela gerçekten çocukları kime bırakırım onu bilmiyorum.

Sarıgazi, 2 çocuk annesi

Evde iş yükü çok bunalttı. Yemekten temizlikten çok sıkıldım.

Sarıgazi, 3 çocuk annesi

Mesela bu ay aşıya götürmem lazım bebeğimi ama emin değilim ne yapmalıyız? Hangi hastaneye gitmek daha güvenli kafam karışık. Bazı hastanelere korona hastası gelmiyormuş ama işte bilemiyorsun belki hasta olduğunun farkında değil, nasıl bileceğiz?

Sarıgazi, 3 çocuk annesi

Gerekirse hepimiz bır oda da kalırız, hastalanan kişiye yer açarız. Napalım? 

Sarıgazi, 3 çocuk annesi

Kazanç durumu bence sorun. Büyük oğlumla kocam inşaatta çalışıyordu. Şu an çalışamıyorlar. Bu ay sıkıntı değil ama önümüzdeki ay için düşünüyorum tabi. Sıkılıyorum. Zaten evde kalabalık, yemek, temizlik çok iş var. Ama tabii çok şükür evdeyiz diye de dua ediyorum.

Sarıgazi, 3 çocuk annesi

Birinci görüşmelerde internete erişimi olmadığını söyleyen bakımverenlerin oranı %21 iken bu oranın ikinci görüsmelerde %8'e düştüğü görüldü.

sosyal medyada Yusuf El-Mena diye biri var. Cumhurbaşkanının konuşmalarıyla ilgili videolar ve haberler paylaşıyor. Ya da bir başka sohbet ortamı, daha güvenilir ve bir çok faydalı bilgi veriyor. Güvenilir olmayan medyaya inanmıyoruz ve yalan haberleri izlemiyoruz. Biz sadece bu kişiyi takip ediyoruz.

Sarıgazi, 3 çocuk annesi

Bu durumdan çok korkuyoruz, eğer devam ederse, evde bir parça ekmek kalmayacak. Ve evin kirası, bu ay nasıl ödeyeceğimizi bilmiyorum. Kocam depresyonda, onun depresyonunu artırmamak için onunla da konuşamıyorum, bu durumdan çok korkuyorum, Korona’dan ziyade, esas en çok bundan korkuyorum.

Sarıgazi, 3 çocuk annesi

Türkçe bizim için hiç kolay değil… B1 seviyesine geldim ama oğluma açıklama yapabilecek düzeyde değilim. Türkçe’den Arapça’ya çevirmek, özellikle de küçük bir çocuk için çok zor. Biraz zaman alıyor, okuyorum, anlıyorum ama oğluma açıklamak için zamana ihtiyacım var.

Sarıgazi, 2 çocuk annesi

Maske takmayın dediler, sonra takın dediler. Takıyoruz şimdi. Ellerini yıkatıyorum çocukların sürekli. 

Sarıgazi, 2 çocuk annesi

Onları takip ediyorum ve ciddiye alınca EBA’daki ödevlerini yapıyorlar ve televizyondaki derslerini izliyorlar.

Sarıgazi, 3 çocuk annesi

Bakımverenlerin
%12'si
covid-19'a karşı hiçbir önlem almıyor.

Virüs bitsin artık. Maddi ve manevi çöküşe geçtim iyice. Psikolojik olarak da pek iyi sayılmam. 

Sarıgazi, 2 çocuk annesi

Çocuklar kaygılı değil bence, ben onlara yansıtmıyorum ama ben kaygılıyım aslında. Çok temizlik yapıyorum. Ama yapmak da lazım.

Sarıgazi, 4 çocuk annesi

Hiç yalnız kalamazsın bu evde. Deneriz ama nasıl olacak? Burada yalnız kalacak yer yok. Ama dikkat ediyoruz, dışarıda kapının önü dışında bir yere gitmiyoruz.

Sarıgazi, 4 çocuk annesi

Çocukların dikkati dağılmasın diye onlarla nerdeyse kavga ediyorum. Her zaman yanlarındayım.

Sarıgazi, 3 çocuk annesi

Dersleri bayağı iyiydi. Ama öğretmenini yakından takip ederek öğreniyordu ama şimdi oğlum derslere katılmadığından ve televizyon öğretmenle derse katılmak gibi olmadığından, (eskisi gibi olmuyor).

Sarıgazi, 3 çocuk annesi

Bakımverenlerin
%68’i
çocuklarının EBA'ya hiç veya düzenli erişemediğini belirtti.

Dışarı çıkmıyoruz pek. Maske satışı başlayınca kendimiz aldık, şifre gelmedi bize. 

Sarıgazi, 3 çocuk annesi

Yoruldum artık. Beslenme ve uyku düzenimde değişmeler oldu sürekli yiyorum ve ne kadar uyusamda hep uykum var.Aşı bulunacak mı gibi sorular var sürekli kafamda. 

Sarıgazi, 1 çocuk babası

Markete gitmeyi azalttık. Maske de kullanıyoruz.

Sarıgazi, 1 çocuk annesi

Olmaz bence. Çünkü yer yok. Üst üste yaşıyoruz, mutfak, oda...

Sarıgazi, 2 çocuk annesi

Küçük olanlar çalışma zamanı geldiğini anlayamıyor, onları ittirmek zorundasın.

Sarıgazi, 4 çocuk annesi

Bakımverenlerin
%73'ü
Covid-19 süreci öncesi düzenli geliri olmadığını veya Covid-19 sürecinde işini kaybettiğini ifade etti.

Çocuklara kaygımı yansıtmak tabii istemiyorum ama ailedekilerin çoğunda hastalık var. Çocuğumun birinde ileri derecede astım var, eşim de kalp var. Çok dikkat ediyorum, bu da üstümdeki yükü artırıyor.

Sarıgazi, 4 çocuk annesi

Toplu olarak alisveris yaptik. Haftada bir yada 10 gunde bir. Maske ile ciktik. Maske kodu geldi. Bence onlemler super olmasa da genel olarak yeterliydi.

Sarıgazi, 1 çocuk annesi

Medyayla ilgili, yeterli ama biraz gereğinden fazla [gülüyor] hangi bilginin doğru, hangi bilginin yanlış olduğunu bilemezsin, sayılara baktığımız bir noktaya geldik, artışın stres yarattığı bir noktaya, şimdi… gerekmediği sürece dışarı çıkmıyoruz ve bu en önemli şey, ama korku, paranoya ve obsesyon noktasına varmak istemiyoruz.

Sarıgazi, 4 çocuk annesi

Maddi kaygılardan dolayı köye geldik biz. Kaygılanmıyorum şu an. Burada vaka yok. Rahat ettik burada. Hava alabiliyoruz yani, ama İstanbul’da kalsaydık ne yapardık bilmiyorum. Ailedekiler destek oluyor.

Sarıgazi, 2 çocuk annesi

Fazla bir önlem almadık çünkü biz köye geldik, burada herkes akraba tabi. İster istemez görüşüyoruz. 

Sarıgazi, 4 çocuk annesi

Bakımverenlerin
%48'i
Covid-19 pozitif durumunda evde karantina koşullarının mümkün olmadıgını belirtti.

Sigortam yok ki, benim de çocukların da. Babası işsiz çocukların. Ben de temizlikle geçiniyorum, benim de yok. Üstüne bu evde kalma zorunluluğu gelince, iyice karıştı durumlar. Hastaneye gitmedik ama gitmemiz gerekse nasıl gideriz emin de değilim. Bütün masrafları devlet karşılayacak mı? İlaç mesela alamıyoruz şu an. Geçen ay kızım ateşlendi, bekledik geçti.

Sarıgazi, 2 çocuk annesi

Kızım artık (beni) dinlemek istemiyor, ...tatilde olduğunu düşünüyor, sorun bu, oturup televizyon izlemek ve oyun oynamak istiyor.

Sarıgazi, 4 çocuk annesi

Ama dili anlamıyoruz, ne dediğimi anlıyor musun? Yanlış bir şeyler olmasından korkuyoruz.

Sarıgazi, 5 çocuk annesi

Kas hastalığı var bende. Düzenli doktora gidiyorum. Bu ara gitmedim. Gitmek daha tehlikeli olur ama mesela atak geçirsem sıkıntı olur.

Sarıgazi, 2 çocuk annesi